Çalışma Ekonomisi 3. ünite ve 4. ünite özetler

ÇALIŞMA EKONOMİSİ 3-4. ÜNİTE

 

Ünite 3

 

Emek piyasasının en önemli özelliği : emek talebinin türetilmiş bir talep olmasıdır. Yani işverenlerin mal ve hizmet üretmek için emek talep etmeleridir.

 

KISA DÖNEM EMEK TALEBİ

 

1) Kısa dönem : firmanın üretim faktörlerinden bazılarının arttırılabildiği ancak sermaye miktarı ve üretim kapatisenin değiştiremediği zaman dilimidir.

 

2) Uzun dönem : firmanın bütün üretim faktörlerini değiştirebildiği, yani makine satın alıp bina inşa edebildiği zaman dilimidir. Üretim fonksiyonu : veri faktör miktarı ve teknoloji düzeyinde üretilebilecek çıktı miktarını gösteren matematiksel bir eşitliktir . Q=f(K,L) Q= üretim miktarı K= sermaye miktarı L= emek miktarı

 

1. marjinal karar alma kuralı talep teorisinin varsayımları a) firmalar kar maksimizasyoncudur. b) Firmalar üretim için sadece emek ve sermaye kullanırlar c) Firmaların bulunduğu ürün ve emek piyasaları tam rekabetçidir yani ürün fiyatı ve ücretler veridir. d) Emek maliyeti ücretten oluşur. e) İşgücü tamamen homojendir. Emeğin marjinal ürünü (MPL): sermaye sabitken emek girdisinin bir birim arttırılması sonucunda toplam üründe meydana gelen değişikliktir. Emeğin marjinal ürün geliri (MRPL): son işe alınan işçinin toplam üründe sağladığı artışın parasal karşılığıdır.

 

MRPL= MPL x MR Azalan verimler kanunu : üretim faktörlerinden biri sabitken diğer faktörün miktarı arttığıldığınfa toplam üründeki artış bir noktadan sonra azalmasıdır.

 

2. kısa dönemde denge istihdam düzeyinin belirlenmesi : denge istihdam kuralı -> W= MRPL W= MPL x MR *-*Denge istihdam seviyesi nominal ücretin marjinal ürün gelirine eşit veya reel ücretin emeğin marjinal ürününe eşit olduğu noktada oluşur.

 

3. firmanın kısa dönem emek talep eğrisi kısa dönem emek talep eğrisi : sermaye ve diğer bütün faktörler sabitken ücret oranı ile firmanın emek talep miktarı arasındaki ilişkiyi gösteren eğridir. Marjinal ürün geliri eğrisinin negatif eğimli kısmı aynı zamanda bir firmanın kısa dönem emek talep eğrisidir. Çünkü MRPL eğrisi hangi ücret düzeyinde kaç kişi çalıştığını belirler. MRPL = kısa dönem emek talep eğrisi 4. piyasa emek talep eğrisi : bireysel firmaların emek talep eğrilerinin yatay toplamıdır. Negatif eğrilerdir. Yani ücret yüksedikçe istihdam azalır.

 

UZUN DÖNEM EMEK TALEBİ Üretimi gerçekleştirmek için ne kadar emek ve sermaye kullanacağını 2 faktör etkiler : a) sermeye/emek kombinasyonlarına teknolojinin getirdiği sınırlar(eş ürün eğrileri ) b) üretim faktörlerinin nisbi fiyatları(eş maliyet doğruları ) 1) faktörler arası ikame : eş ürün eğrileri eş ürün eğrisi : bir firmanın belirli bir miktarda üretimi sağlayabilmesi için kullanabileceği çeşitli emek ve sermaye kombinasyonlarını gösteren eğridir.

 

Eş ürün eğrilerinin özellikleri : a. negatif eğimlidir. Faktörlerden birinin istihdamı azaldığında aynı üretim düzeyini koruyabilmek için diğerinin kullanımı arttırılmalıdır. b. Orjinden bakıldığında dış bukeydir. Bunun nedeni : azalan marjinal ikame oranıdır. c. Orjinden uzaklaştıkça daha yüksek üretim düzeyini gösterir. Çünkü kullanılan emek ve sermaye miktarı artar. d. Birbirlerini kesmezler.

 

Marjinal teknik ikame oranı : üretim miktarı sabitken sermayenin emek yerine kullanabileceği orandır. *.*düzgün kavisli eş ürün eğrileri faktörler arası ikamenin olduğunu L şeklinde ise ikamenin olmadığını gösterir.

 

2) Faktör fiyatları : eş maliyet doğruları Eş maliyet doğrusu : sermayenin maliyeti ve ücret oranı veri iken bir firmanın belirli bir miktardaki parasıyla (üretim bütçesi) satın alabileceği farklı emek ve sermaye kombinasyonlarını gösteren eğridir. Eş maliyet doğrusunun özellikleri : a) Negatif eğimlidirler b) Eğimi sabittir ve faktör fiyatlarının birbirine oranına eşittir. (w/r)(w= işgücünün ücreti r: sermayenin kira bedeli ) c) Üretim bütçesindeki değişiklikler eş maliyet doğrusu ile gösterilir. d) Orjinden uzaklaştıkça daha yüksek toplam harcama düzeyini gösterir. e) Faktör fiyatlarındaki değişiklik eş maliyet doğrusu ile gösterilir. *-* maliyetlerin artması eş maliyet doğrusunu sağa kaydırır azalması ise sola kaydırır *-* sermayenin fiyatındaki azalış eş maliyet doğrusunu sağa kaydırır artışı ise doğruyu sola kaydırır. 3) Uzun dönemde istihdam düzeyinin belirlenmesi : eşürün eğrisinin orjine en yakın eş maliyet doğrusu ile teğet olduğu noktada denge faktör kullanım miktarını belirler (X noktası ) 4) Uzun döenmde ücret değişimi a) Ölçek etkisi : üretim artışı veya azalışı sonucu firmanın optimal üretim düzeyinin değişmesine bağlı olarak emek talebinde meydana gelen değişmedir. b) İkame etkisi : ücret oranındaki değişmeye bağlı olarak sermayenin emek yerine kullanılması nedeniyle emek talebinde meydana gelen değişikliktir.

 

KISA VE UZUN DÖNEM TALEP EĞRİLERİ Uzun dönem talep eğrisi : hem emek hemde sermaye değişken iken ücret oranı ile firmanın istihdam düzeyi arasındaki ilişkiyi gösteren eğridir.

 

Emek talebini etkileyen ücret dışı unsurlar a) Ürün talebindeki değişmeler: ürün talebinin artması emek talep eğrisini sağa kaydırır b) Verimlilik değişmesi : verimliliğin artması eğriyi sağa kaydırır c) İşveren sayısı : işverenin artması eğriyi sağa kaydırır d) Diğer üretim faktörlerinin fiyatları : emek ve sermaye ikame iken sağa kayar tamamlayıcı iken sola kayar. 

 

Ünite 4 Emek talebinin ücret esnekliği : istihdamın ücret değişmelerine ne ölçüde duyarlı olduğunun göstergesidir.

 

Talep edilen emek miktarındaki oransal değişim Ed=____________________________________________ Ücret oranındaki oransal değişim

 

 

L ____________ ( L1 + L2 )/2 Ed=____________________ L ____________ (W1 + W2 )/2

 

 

EMEK TALEP ESNEKLİK TÜRLERİ 1) Ed =0 à tam inelastik talep : ücret oranındaki artış emek talebini hiç etkilemiyorsa emek talebi 0 dır

 

2) Ed =1à birim esnek talep : emek talebindeki yüzde değişim ücretteki yüzde değişime eşittir. Emek talep eğrisi hiperbol şeklindedir. 3) Ed = 8 à tam esnek talep : eğer firma cari ücret düzeyinde bütün işçileri istihdam etmeye istekli fakat bu ücretin üzerinde hiçbir işçi istihdam etmeyecekse tam esnek söz konusudur

 

4) 0< Ed< 1 à esnek olmayan talep : ücret oranındaki yükselme veya düşüşler istihdamda oransal olarak daha düşük değişmelere neden olur. 5) 1< Ed <8 à esnek talep : emek talebindeki yüzde değişim ücret oranındaki yüzde değişimden büyüktür.

 

Bir talep eğrisi üzerinde farklı esneklik değerleri Doğrusal bir emek talep eğrisinin özelliği : eğri boyunca her noktada ücretlerdeki bir birim değişmenin istihdam da aynı miktar değişmeye neden olmasıdır.

 

Toplam ücret ödemesi : firmaların veri ücret düzeyinde işgücü için yaptıkları toplam ödemeleri gösterir. Ücret oranı ile işçi sayısı çarpılarak bulunur. TÜÖ = W x L Şekli ise : talep eğrisi üzerinde seçilen herhangi bir noktanın altında kalır. Ücret yükselmesi durumunda işverenin işçilerine yaptığı toplam ödemelerini arttırıp azaltması emek talebinin ücret esnekliğine bağlıdır. Genelleme 1 à emek talebi esnekse : ücret oranındaki bir değişiklik toplam ücret ödemesinin ters yönde hareketine neden olur ( W TÜÖ ) Genelleme 2 à emek talebi esnek değilse : ücret oranındaki bir değişiklik toplam ücret ödemesinin aynı yönde değişmesine neden olur ( W TÜÖ )

 

Emek talebinin çapraz ücret esnekliği : emek talebinin diğer üretim faktörlerinin fiyatlarındaki değişmelere ne ölçüde duyarlı olduğunu gösterir. % LJ Ej.k=______________________ % Wk

 

Çapraz ücret esnekliği pozitif ise : ikame edicilik ilişkisi vardır Çapraz ücret esnekliği negatif ise : tamamlayıcılık ilişkisi vardır Emek talep esnekliğini etkileyen unsurlar : Emek talebinin esnekliğini belirleyen faktörler alfred Marshall ve john R. Hicks tarafından özetlenmiştir. Marshall – Hicks türetilmiş talep kanunları : 1) Ürün talep esnekliği : – ürün talebinin fiyat esnekliği ne kadar yüksekse emek talebi de o ölçüde esnektir. – Nihai ürün talebinin fiyat esnekliği yüksekse, fiyat artışının yol açacağı satış ve üretim azalışı büyük olur. – Ürün talebi esnek değil ise , ücret artışı nedeniyle maliyetlerde oluşan artış fiyat yoluyla tüketiciye yansıtılabilir. Ürün talebiyle tğretilmiş talep kanunun 2 özelliği vardır. a) Diğer şeyler sabitken firmanın faaliyet gösterdiği ürün piyasası ne kadar rekabetçi ise, o firmanın emek talep eğrisi o ölçüde esnektir b) Piyasanın tümü için emek talep eğrisi tek bir firmanın emek talep eğrisine göre daha az esnektir. (daha dik )

 

2) Emek maliyetinin toplam maliyet içindeki payı – toplam maliyet içinde emek maliyetinin payı ne kadar fazla ise emek talebi o kadar esnektir. – Emek maliyetinin toplam maliyet içindeki payının düşük olması, emek talebini ücret artışlarına karşı duyarsız hale getirir ve işçilere avantaj sağlar. Bu özelliğe önemsiz olmanın önemi adı verilir. 3) Diğer üretim faktörlerinin ikame edilebilirliği -üretimde emeği diğer faktörlerle ikame edebilmek ne kadar kolaysa emek talebi o kadar esnektir 4) Diğer üretim faktörlerinin arz esnekliği – Diğer üretim faktörlerinin arz esnekliği ne kadar büyükse emek talebi o kadar esnektir.

 

Çalışma Ekonomisi 3. ünite ve 4. ünite özetler http://www.katipdestek.com/konular/hukuk-mahkemeleri